De waarheid bestaat niet

"Feedback of afstraffing?"

Een jonge medewerker klopt met met tranen in de ogen aan bij HR. Haar leidinggevende heeft haar publiekelijk terechtgewezen in een teammeeting. De leidinggevende, zelf opgegroeid in een ‘harde maar duidelijke’ cultuur, snapt de commotie niet. "Ik gaf gewoon feedback. Je moet tegen een stootje kunnen in dit vak."

De medewerker ervaart het anders: "Ik werd vernederd waar iedereen bij zat. Mijn werk werd niet gewaardeerd."

Wie heeft er gelijk?

Allebei. Of geen van beiden. Het conflict gaat hier niet over de inhoud van het commentaar, maar eigenlijk over wat respect is.En voor de één is dat eerlijkheid zonder omwegen. Voor de ander is het veiligheid en erkenning.

Dus waar botsen we dan écht op?

Onder elk conflict zit een laag van waarden.

• Voor de een is autonomie essentieel: ik wil zelf keuzes kunnen maken.

• Voor de ander draait het om betrouwbaarheid: je moet je afspraken nakomen, ik houd niet van geen verrassingen.

• En voor nog een ander is loyaliteit de basis: problemen los je intern op, je klaagt vooral niet buiten de deur. 

Wanneer waarden te ver uit elkaar liggen, ontstaat ruis. Niet omdat mensen niet willen samenwerken, maar omdat ze het werk fundamenteel anders benaderen.

Wat is onderhandelbaar – en wat niet?

Sommige waarden zijn rekbaar. Je kunt leren dat feedback niet altijd een aanval is. Of dat directheid niet altijd onvriendelijk is.

Maar er is ook een grens. Als jij ruimte nodig hebt en de ander controle, dan kun je daar een tijd in bewegen. Maar als dat rekken structureel ten koste gaat van wie je bent, dan is de samenwerking niet duurzaam.

Wat mediation kan doen

In mediation probeer ik altijd heel ver weg te blijven van wie er ‘gelijk’ heeft. Wie gelijk heeft is irrelevant. Wat onderzocht moet worden is het verschil in beleving. Niet om te bepalen wie er wint, maar om te begrijpen waar de pijn zit. En of er nog iets te bouwen valt – of dat het tijd is om uit elkaar te gaan. Als het even kan met wederzijds begrip.

Zo brengt een goed gesprek je niet altijd weer bij elkaar, maar het geeft wel helderheid. En dat is vaak de sleutel tot rust.

Herkenbaar?

Of je nu werkgever bent, medewerker of HR-professional – als gesprekken vastlopen, stop dan met het zoeken naar de waarheid. Zoek liever naar wat het voor de ander betekent. 

Want dáár zit de sleutel. Niet in feiten, maar in waarden. Pas als die op tafel liggen, kun je echt verder.